Smog a oczy – czy smog ma wpływ na nasz narząd wzroku?

---

O smogu najczęściej słyszymy w okresie jesienno-zimowym. Kiedy skala tego zjawiska wzrasta, media i eksperci przypominają nam o działaniach profilaktycznych, mających zapobiegać powstaniu lub rozwojowi problemów zdrowotnych w układzie oddechowym. Wielu osobom wydaje się zatem, iż smog może być szkodliwy wyłącznie dla układu oddechowego. Niestety nie jest to prawda. Smog może również powodować inne powikłania – w tym problemy z oczami. Zaburzony komfort widzenia w wyniku stałego narażenia na działanie smogu, wcale nie jest rzadkim zjawiskiem. Ale czym właściwie jest smog? I czy faktycznie smog może nam zagrażać, jeśli staramy się ograniczać wychodzenie z domu?

Co to jest smog? Jak rozpoznać smog?

Termin „smog” jest połączeniem dwóch pojęć, zaczerpniętych z języka angielskiego: „smoke” (dym) oraz fog (mgła) [1]. Już sama kombinacja tych wyrazów dobrze odzwierciedla całe zjawisko – łatwo dostrzegalną, mleczno-szarą mgłę, stanowiącą widok towarzyszący zwłaszcza mieszkańcom większych miast. Geneza smogu jest złożona. Smog można opisać jako mieszaninę pyłów zawieszonych z tlenkami siarki, azotu i węgla. Związki zawarte w smogu mogą być bardzo szkodliwe dla zdrowia. Jak podaje serwis alarmsmogowy.pl: „Na zanieczyszczenie powietrza składa się wiele substancji. Polska ma przede wszystkim problem z czterema: dużymi pyłami PM10, małymi pyłami PM2,5, tlenkami azotu i benzo(a)pirenem [2]”. Więcej informacji na temat składu smogu można przeczytać w ciekawym artykule: Smog – definicja, skutki, przyczyny.

Skąd się bierze smog? Dlaczego w różnych miastach w tym samym kraju jest inne stężenie smogu?

Wiele osób zastanawia się, dlaczego w obrębie jednego kraju jakość powietrza może być tak różna w poszczególnych regionach. Wpływa na to kilka czynników. Spaliny samochodowe są jedną z przyczyn powstawania smogu, a nagromadzenie samochodów w dużych miastach jest najczęściej większe niż w niewielkich miejscowościach. Co więcej, położenie geograficzne także jest istotne, gdyż miasta i wsie położone na terenach obniżonych mogą się zmagać z większym stężeniem smogu. Wśród pozostałych czynników wpływających na nagromadzanie się smogu, możemy również wyróżnić bezwietrzną pogodę, korzystanie ze starych pieców, nazywanych potocznie „kopciuchami” oraz spalanie odpadów i wszelkich materiałów nieprzeznaczonych do tego procesu.

Komu zagraża smog? Czy smog jest szkodliwy dla wszystkich?

Smog może być niebezpieczny dla każdego z nas. Szczególnie narażone na kontakt ze smogiem są jednak dzieci oraz osoby starsze. Smog może być też wyjątkowo dokuczliwy i niebezpieczny dla astmatyków, alergików, kobiet w ciąży oraz pacjentów z chorobami układu krążenia. Jednak to, że część społeczeństwa może być bardziej podatna na szkodliwe działanie smogu, nie oznacza, iż nie jest to problem wszystkich ludzi. Wręcz przeciwnie – smog sprzyja powstawaniu wielu chorób, dlatego nawet osoby zdrowe powinny być szczególnie czujne. Czym może skutkować oddychanie zanieczyszczonym powietrzem?

Skutki smogu. Co może nam grozić w związku z oddychaniem zanieczyszczonym powietrzem?

Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem (zwłaszcza tym w miastach o dużym stężeniu smogu), może wywołać szereg konsekwencji zdrowotnych. Smog przede wszystkim może przyczynić się do rozwoju chorób układu oddechowego oraz układu krążenia. Stany zapalne w obrębie układu oddechowego, astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc, rak płuc, choroba niedokrwienna serca czy nadciśnienie tętnicze to tylko niektóre ze schorzeń, na których rozwój smog może mieć duży wpływ. Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem sprawia, że nawet u osób niepalących pojawia się szansa na wystąpienie chorób układu oddechowego, najczęściej kojarzonych jako efekt palenia tytoniu (na przykład wspomniany rak płuc). Smog może mieć wpływ na niewłaściwy rozwój organizmu u dzieci. Smog może także spowodować przedwczesny zgon osób, stale narażonych na działanie. Jednak czy są to jedyne konsekwencje smogu dla naszego zdrowia?

Smog a oczy. Czy smog wpływa na funkcjonowanie narządu wzroku?

Niestety, wymienione dotychczas konsekwencje oddychania zanieczyszczonym powietrzem to jeszcze nie wszystko. W artykule Smog a wzrok, czyli jaki wpływ na wzrok ma zanieczyszczone powietrze? możemy znaleźć twierdzenie, iż najbardziej szkodliwą substancją dla naszego narządu wzroku jest zawarty w smogu pył PM10, wpływający na wysychanie powierzchni gałki ocznej i wywołujący zaburzenia w obrębie filmu łzowego. Warto jednak podkreślić, że inne substancje zawarte w smogu, również mogą być szkodliwe dla naszych oczu. Pieczenie, łzawienie i przekrwienie oczu to objawy, na które pacjenci często narzekają w okresie jesienno-zimowym. Smog może pogarszać symptomy, występujące w przebiegu schorzenia o nazwie zespół suchego oka. Czym jest zespół suchego oka?

Smog a zespół suchego oka. O czym powinni pamiętać pacjenci cierpiący na zespół suchego oka, kiedy zwiększa się smog?

Zespół suchego oka to częste schorzenie, które może się objawiać poprzez:

• Odczucie suchych oczu,
• Zmęczenie oczu,
• Przekrwienie oczu,
• Łzawienie oczu,
• Pieczenie oczu,
• Podrażnienie oczu,
• Odczucie ciała obcego w oku,
• Wrażenie obecności piasku pod powiekami.

Do gabinetów okulistycznych wciąż zgłaszają się pacjenci z symptomami charakterystycznymi dla zespołu suchego oka. Narażeni na ciągłe, drażniące działanie smogu, często szukają szybkiej metody na przywrócenie komfortu widzenia. Aby dowiedzieć się więcej na temat leczenia zespołu suchego oka, warto zajrzeć do naszego artykułu pod tytułem Jak leczyć zespół suchego oka?. Należy jednak podkreślić, iż w dużych miastach, w których stężenie smogu przekracza dopuszczalne normy, problemy z oczami wywołane lub intensyfikowane zanieczyszczonym powietrzem, nie są rzadkim zjawiskiem. Czasem nie mamy możliwości, aby szybko zapisać się na wizytę do lekarza okulisty. Co zrobić w takiej sytuacji? Czy istnieją sprawdzone środki na nawilżenie oczu w okresie dużego natężenia smogu?

Podrażnione oczy przez smog. Jak zwalczać odczucie suchości oczu i inne problemy z oczami, narastające poprzez kontakt z zanieczyszczonym powietrzem?

Nawilżanie oczu, podrażnionych w wyniku kontaktu ze smogiem, jest bardzo ważne, jeśli zależy nam na odzyskaniu komfortu widzenia. Nie zawsze jednak jesteśmy w stanie znaleźć krople nawilżające, które faktycznie przyniosą nam ulgę w walce z dolegliwościami. Należy podkreślić, iż narząd wzroku, narażony na działanie smogu, trzeba regenerować odpowiednimi preparatami. Pył PM10, wywołujący zaburzenia w pracy filmu łzowego, a także inne szkodliwe dla oczu substancje zawarte w smogu, mogą stale podrażniać nasze oczy. Jeśli nie będziemy ich właściwie regenerować, nasze problemy z oczami mogą ulec pogorszeniu.

Film łzowy składa się z trzech warstw: lipidowej, wodnej oraz śluzowej. Uszkodzony film łzowy, na przykład poprzez regularną ekspozycję na smog, musi zostać zregenerowany w obrębie każdej z warstw, aby problemy z oczami ustąpiły. Wiele z dostępnych na rynku nawilżających kropli do oczu działa jedynie w obrębie warstwy wodnej. Sprawia to, iż nawilżenie oczu jest tylko chwilowe – z takiego preparatu trzeba korzystać bardzo często, gdyż dolegliwości szybko powracają. Czy istnieją jednak skuteczne krople do nawilżania oczu, które będą pomocne zwłaszcza w okresie natężonego smogu?

Nawilżające krople do oczu podrażnionych smogiem? Cationorm!

Skutecznie nawilżające krople do oczu, które nie zawierają konserwantów i działają uzupełniająco na wszystkie trzy warstwy filmu łzowego, to Cationorm. Cationorm jest nowoczesnym preparatem o działaniu nawilżającym, który może być skutecznie stosowany przez osoby, zmagające się z problemami z oczami, wywołanymi lub zaostrzonymi w wyniku natężenia smogu. Cationorm to poręczny preparat rekomendowany pacjentom, walczącym z objawami zespołu suchego oka. Dobrze nawilżające krople do oczu łagodzą podrażnienie i zaczerwienienie oczu, pomagają uwolnić się od wrażenia obecności piasku pod powiekami, a także niwelują pieczenie i łzawienie. Warto mieć przy sobie Cationorm, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, kiedy nasze oczy są najbardziej narażone na działanie zanieczyszczonego powietrza.

Jak jeszcze można dbać o oczy, kiedy wzrasta stężenie smogu?

Najlepsze, co możemy zrobić dla naszych oczu, to systematyczne wizyty w gabinecie okulistycznym, zwłaszcza jeśli skarżymy się na różne problemy z oczami. Może się okazać, że nasze dolegliwości nie są ściśle powiązane ze wzmożonym smogiem, lecz zostały wywołane pewnym schorzeniem. Właściwa diagnoza oraz opinia eksperta będzie w takiej sytuacji niezastąpiona. Co jednak możemy zrobić już w tej chwili, aby zwiększyć swój komfort widzenia w czasie, kiedy smog jest szczególnie odczuwalny?

Aby dodatkowo dbać o oczy, kiedy pojawia się smog, starajmy się unikać odruchu tarcia. Tarcie oczu, chociaż zapewnia chwilową ulgę, może powodować podrażnienia oczu, a także może prowadzić do rozwoju różnych schorzeń narządu wzroku. Ponadto pamiętajmy o higienie twarzy – szczególnie delikatnej i precyzyjnej w okolicach oczu. Jeśli to możliwe, unikajmy przebywania w mocno zadymionych lub klimatyzowanych pomieszczeniach. Starajmy się także ograniczyć czas spędzany przed ekranem komputera lub smartfona, aby dodatkowo nie wysilać podrażnionych smogiem oczu.

[1] Smog [w:] Encyklopedia PWN, dostęp: 15.11.2019 r.
[2] Smog w Warszawie [w:] Warszawski Alarm Smogowy, dostęp: 15.11.2019 r.